تاريخ انتشار : 1401/02/01 - 10:10
كد :20
تاریخچه کاغذ
کاغذ از زمان پیدایش آن تا به امروز قابل اعتمادترین وسیله انتقال اندیشه بشر بوده است و نقش مهمی در جمعآوری و ذخیره اطلاعات و دانش بشر که نتیجهای از تجربیات و تفکرات اوست دارد و از این رو با پیدایش مرکب و صنعت چاپ و مواد رنگ دار این اندیشه بشری با ابزار نوین درآمیخت و به صورت یک پدیدهٔ مهم، امروزه با آن برخورد میگردد.
تاریخچه تولید کاغذ در جهان
چین اولین کشوری بود که در جهان توانست فن آوری تولید کاغذ را بدست آورد ، طبق اسناد تاریخی در سال 105 میلادی فردی بنام ( تاسی لون ) موفق به اختراع کاغذ در چین گردید .
حوالی سال 610 میلادی کشور ژاپن و در سال 751 میلادی ، سمرقند نیز به جرگه کشورهای دارای تکنولوژی تولید کاغذ پیوستند. از اواسط قرن دوم هجری صنعت ساخت کاغذ به کشورهای اسلامی نیز راه یافت ، بطوری که در کتب تاریخی اشاره شده است ( فضل ابن یحیی برمکی ) نخستین کسی بود که توانست در بغداد کارخانه کاغذ سازی دایر کند .
تاریخچه تولید کاغذ در ایران
طبق مدارک و مستندات قابل رجوع از تاریخ ، صنعت کاغذ سازی از قرن هفتم هجری به بعد در ایران وجود داشته و به فعالیت خود ادامه می داده است ، اما در قرن حاضر فعالیت کاغذ سازی در ایران بیشتر مبتنی بر بازیافت کاغذ باطله بوده که اولین کارخانه بازیافت کاغذ باطله طبق شواهد موجود در سال 1313 در شهر کرج شروع بکار نمود .
گرچه اطلاعات دقیقی از فعالیت این کارخانه در دسترس نیست اما با توجه به نام گذاری و رواج اسم مقوای کرجی می توان حدس زد که کارخانه مذکور از بازیافت کاغذ و کتاب باطله مقوا تولید می کرده است و گذشت زمان باعث شناخت مردم و رواج این نوع مقوا به نام مقوای کرجی شده است .
دومین قدم در جهت تولید کاغذ در سال 1326 با سرمایه گذاری چند بازرگان و تاجر ایرانی که اقدام به تاسیس کارخانه کاغذ سازی در ورامین نمودند ، برداشته شد . کارخانه مذکور قرار بود طبق برنامه اولیه کاغذ های باطله ادارات و پرونده های باطله و خارج از رده سازمان های دولتی را که
نیاز به امحاء داشتند را بجای سوزاندن که در زمان قدیم مرسوم بود ، بازیافت کرده و تبدیل به کاغذ و مقوا کند .
اما متاسفانه بنا به دلایل نامعلوم این طرح نیز با شکست روبرو شد و از کارخانه برنامه ریزی زمین و ملکی نیمه کاره باقی ماند که جزء اموال مصادره شده به حراج گذاشته شد .
ظهور کاغذ ایرانی
بر خلاف دو تجربه قبلی که ضعیف و ناکام بود ، سال 1344 نقطه عطفی در تاریخ تولید کاغذ در ایران شد . کارخانه کاغذ سازی پارس با استفاده از تفاله نیشکر یا باگاس توانست تولید کاغذ تحریر و چاپ را آغاز نماید ، این کارخانه روند بسیار مطلوب و رو به رشدی را تجربه می کرد و در کنار کارخانه کاغذ پارس ، کشت و صنعت هفت تپه نیز مشغول تولید نیشکر بود که هم کشور را از واردات شکر بی نیاز می کرد و هم مواد اولیه تولید کاغذ را برای کارخانه کاغذ پارس مهیا می نمود . اما این دوران خوش دیری نپایید و با حمله عراق به ایران صدمات مهلک و جبران ناپذیری به این کارخانه وارد شد تا جاییکه این کارخانه به مرحله تعطیلی کامل رسید .
پس از تجربه موفق کاغذ پارس در خوزستان ، کلنگ ساخت بزرگترین کارخانه کاغذ سازی در ایران به نام مجتع صنایع چوب و کاغذ ایران ( چوکا ) در سال 1352 زده شد . گسترش صنعت تولید کاغذ به چند کارخانه ذکر شده محدود نگردید و در سال 1376 صنایع چوب و کاغذ مازندران نیز در جهت تولید کاغذ روزنامه و کاغذ تحریر پا به عرصه تولید گذاشت .
بر خلاف سالهای دور که عطش تولید در کشور بالا بود و هر روز خبر از افتتاح و تاسیس کارخانه ای جدید در زمینه تولید محصولات مختلف بخصوص کاغذ به گوش می رسید ، امروز کشورمان در جایگاه مطلوبی در حوزه تولید کاغذ قرار ندارد. کشور ما پتانسیل تولید کاغذ از واردات چوب خام و صادر کردن آن به کشورهای منطقه را داراست ، اما عزمی جدی در مسئولان مربوطه به چشم نمی خورد . طبق اطلاعات در دسترس ، کشور ما سالیانه در حدود سه میلیون تن ساقه نیشکر را می سوزاند اما متاسفانه امکان و تکنولوژی تولید کاغذ از این حجم عظیم باگاس را نداریم .
اگرچه امروز در زمینه بازیافت کاغذ باطله و تولید ورق کارتن و تولید مقوا در سطح قابل قبولی هستیم ، اما جایگاه کشور ما قطعا بالاتر از شرایط فعلی است و باید تلاش کنیم که در زمینه تولید کاغذ درخور نام بزرگ ایران و باشیم .
"به امید پیشرفت هرچه بیشتر ایران زمین "